تأثیر ماهی قرمز نوروز بر محیط زیست و راهکارهای جایگزین

ماهی قرمز سال‌هاست که به‌عنوان یکی از نمادهای نوروز در خانه‌های ایرانی حضور دارد، اما فراتر از یک سنت، این ماهی نقشی مهم در صنعت آبزی‌پروری و اشتغال‌زایی ایفا می‌کند. پرورش و عرضه ماهیان قرمز در کشور، نه‌تنها به رونق اقتصادی هزاران فعال این حوزه کمک کرده، بلکه با مدیریت صحیح، بخشی از زنجیره تولید و صادرات آبزیان ایران را نیز تشکیل داده است.

به گزارش ایسنا، ماهی قرمز (Goldfish) بومی ایران نیست و در واقع، ریشه‌ای شرقی دارد. این ماهی ابتدا در چین پرورش داده می‌شد و از طریق جاده ابریشم به ایران و سایر نقاط جهان راه یافت. برخی پژوهشگران ورود آن به کشور را به دوران قاجار نسبت می‌دهند، اما حضور گسترده آن در سفره هفت‌سین از دوره پهلوی به بعد رایج شده است.

چرا ماهی قرمز در سفره هفت‌سین قرار گرفت؟

برخی معتقدند که ماهی قرمز، برخلاف نمادهای سنتی نوروز، ریشه‌ای در آیین‌های باستانی ایران ندارد و تحت تأثیر فرهنگ چین و اروپا به این سفره اضافه شده است. اما به مرور زمان، ایرانیان آن را به‌عنوان نماد سرزندگی، پویایی و تحرک پذیرفتند و جای ثابتی در سفره هفت‌سین برایش در نظر گرفتند. سالیان سال ماهی قرمز به‌عنوان یک گونه مهاجم شناخته می‌شد. این ماهی مقاوم، در صورت رهاسازی در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها، به محیط زیست آسیب می‌زد، تخم و لارو سایر آبزیان را می‌خورد و تعادل اکوسیستم را بر هم می‌زد.

اما کارشناسان می‌گویند که امروزه ماهی قرمز دیگر یک گونه مهاجم محسوب نمی‌شود، زیرا تولید آن به‌طور کامل در داخل کشور انجام می‌شود. با این حال، همچنان هشدار می‌دهند که رهاسازی این ماهی‌ها در طبیعت می‌تواند برای گونه‌های بومی خطرناک باشد.

ماهی قرمز بخریم یا نخریم؟

برخی فعالان محیط زیست پیشنهاد می‌دهند که برای حفظ اکوسیستم، بهتر است از جایگزین‌هایی مانند ماهی‌های سفالی یا کوزه‌های آب استفاده شود. اما اگر کسی قصد خرید این ماهی را دارد، باید در حفظ و نگهداری از آن مسئولیت‌پذیر باشد. در نهایت، ماهی قرمز همچنان مهمان نوروزی بسیاری از خانه‌های ایرانی است، اما انتخاب آگاهانه و رفتار مسئولانه، کلید حفظ تعادل بین سنت و محیط زیست است که در ادامه این مطلب به مهاجم بودن یا نبودن ماهی قرمزها پرداخته شده است.

سید قباد مکرمی، مدیرکل آب‌های شیرین سازمان شیلات ایران، در گفت‌وگو با ایسنا، درباره پرورش ماهیان زینتی در ایران اظهار کرد: صنعت ماهیان زینتی چند دهه است که در ایران مستقر شده، صنعتی بسیار اشتغال‌زا، ارزآور و تولیدی است. سال گذشته حدود ۳۸۰ میلیون قطعه ماهی زینتی در کشور تولید شد که ارزآوری بسیار خوبی به همراه داشت. ماهیان زینتی آن‌قدر پتانسیل دارند که می‌توانند از یک آکواریوم در گوشه خانه به‌صورت اقتصادی شروع شده و تا مجتمع‌های کشت و صنعت بسیار عظیم ادامه پیدا کنند. این صنعت در حال حاضر در کشور به‌صورت مشاغل خانگی بسیار گسترده شده و همچنین محدوده‌های صنعتی بسیار خوبی به این بخش اختصاص یافته است.

مکرمی در ادامه تصریح کرد: در بخش کشاورزی، ما زیربخشی اشتغال‌زاتر از ماهیان زینتی نداریم. اگر استاندارد میزان اشتغال به ازای واحد آب در بخش کشاورزی چهار نفر به ازای هر اینچ آب در نظر گرفته شود، در بخش ماهیان زینتی این رقم ۲۰ نفر است که موضوعی بسیار مهم محسوب می‌شود.

وی با اشاره به ظرفیت‌های ایران در این حوزه گفت: کشور ما با تنوع اقلیمی که دارد، یکی از قطب‌های تولید ماهیان زینتی در دنیا محسوب می‌شود. ما حدود ۱۲۵ گونه را در داخل کشور تکثیر می‌کنیم و تعداد محدودی نیز به‌صورت نوزادان آبزی وارد می‌شود که در ایران پرورش داده شده و مجدداً صادر می‌شود، بنابراین هیچ ارزی جز محل ارز صادرات به این امر اختصاص پیدا نمی‌کند. در سال‌های گذشته، میزان ارز اختصاص‌یافته برای این امر در حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار دلار بوده که این مبلغ نیز از محل صادرات آبزیان تأمین شده است.

مدیرکل آب‌های شیرین سازمان شیلات ایران در پاسخ به انتقادات درباره مهاجم بودن برخی ماهیان زینتی، به‌ویژه ماهی قرمز، توضیح داد: ماهیان قرمز از سال‌های بسیار متمادی جزو ماهیان زینتی کشور محسوب می‌شوند و اشتغال بسیار زیادی را در بازار شب عید ایجاد می‌کنند. نگهداری آبزیان در خانه، چه در داخل آکواریوم و چه در سایر روش‌ها، در واقع آوردن طبیعت به منازل است و این موضوع تأثیر مثبتی بر روحیه افراد دارد.

مکرمی افزود: در سازمان شیلات، شعار ما این است: آبزیان معکول برای سلامت جان و آبزیان زینتی برای سلامت روان جامعه. بهترین شکل نگهداری طبیعت در منازل، پرورش ماهیان زینتی است. حضور ماهی قرمز در خانه‌های ایرانی، به‌ویژه در فصل بهار و نوروز، از گذشته‌های دور یک رسم ایرانی بوده و این رسم زیبا پشتوانه‌ای برای اشتغال هزاران نفر در کشور است.

وی در پایان با اشاره به مباحث مطرح‌شده درباره مهاجم بودن برخی گونه‌ها تصریح کرد: سازمان IUCN تعداد زیادی از گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری را به‌عنوان مهاجم معرفی کرده است؛ به‌عنوان مثال، در این فهرست حتی بز نیز وجود دارد. آیا ما در هیچ جا بز پرورش نمی‌دهیم؟ ماهی قزل‌آلا نیز یکی از ۱۰۰ گونه مهاجم اول دنیاست، اما در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، پرورش داده می‌شود. موضوع مهاجم بودن یک گونه، به رهاسازی آن در طبیعت برمی‌گردد، درحالی‌که وقتی یک آبزی در محیط بسته پرورش داده می‌شود، نمی‌توان آن را مهاجم نامید.

برخورد بی‌ملاحظه پلیس با هنجارشکنی در تجمع خصوصی

سردار مجید فیض جعفری روز جمعه تأکید کرد که شهروندان انتظار دارند فضای امنی در جامعه حاکم باشد و با هرگونه هنجارشکنی و برهم زدن نظم عمومی برخورد جدی صورت گیرد.

وی افزود که پلیس در تأمین امنیت مردم با کسی تعارف ندارد و در برابر افرادی که عامدانه قوانین را نادیده می‌گیرند و اقدامات غیرقانونی انجام می‌دهند، قاطعانه عمل خواهد کرد.

تهران سبزتر می‌شود تکمیل کمربند سبز و افتتاح ۱۲۹ بوستان جدید

دو عضو شورای شهر تهران با تأکید بر تکمیل طرح جامع فضای سبزدر پایتخت عنوان کردند که تنها سه محله در تهران بوستان ندارد و می‌توانند زمین مسکونی را تملک کنند تا این محله‌ها صاحب بوستان شوند.

به گزارش ایسنا، حبیب کاشانی در تذکر پیش از دستور خود در جلسه امروز شورای شهر تهران درباره متمم بودجه ۳۸ هزار میلیاردی شهرداری تهران اظهار کرد: امروز ۱۴ اسفند است؛ ما در یک گوشه کار ۲۰۰۰ میلیارد برای بافت فرسوده اختصاص دادیم. در گوشه‌ای دیگر کارگران و پیمانکاران در حال کار برای ایجاد وضعیت بهتر شهر هستند. شورا تکلیف می‌کند کاری که در متمم بودجه اتفاق افتاده باید انجام شود. هر کسی حقوقی دارد؛ بسیاری از کارگران شب عید و خانواده دارند با وجود این متمم بودجه، باید همه هزینه‌های پیمانکاران پرداخت شود؛ انتخاب سلیقه‌ای رانت ایجاد می‌کند.

وی همچنین اضافه کرد: در سایتی عکس‌های درختانی در گلدان‌های بسیار بزرگ گذاشتند تا برای دریافت پایان کار از آنها استفاده کنند؛ این مسئله بسیار جالب بود و باید آن را پیگیری کنیم.

همچنین مهدی پیرهادی در تذکر پیش از دستور خود با اشاره به اقدامات شهرداری تهران برای فضای سبز شهر تهران گفت: مردم بدانند توجه ویژه‌ای به حوزه فضای سبز شده است؛ در بام ری ۳۰ هکتار فضای سبز و در مجموعه پادگان ۰۶، ۲۰ هکتار اضافه می‌شود. کمربند سبز با سرعت خوبی در حال اتمام است و تا اردیبهشت ماه اتمام کمربند سبز اتفاق خواهد افتاد. در مسیر تندرسی هم ۶.۵ کیلومتر درختکاری و در دره فرحزاد ۵۳ هکتار فضای سبز افتتاح خواهد شد. ۱۲۹ بوستان جدید نیز افتتاح می‌شود؛ تقریبا سه محله در تهران می‌ماند که بوستان ندارند و می‌توانند زمین مسکونی را تملک کنند تا این محله‌ها صاحب بوستان شوند.

وی ادامه داد: باغ ایرانی در منطقه ۲۰ یک و نیم هکتار، در مجموعه ساصد ۷.۵ هکتار بوستان و فاز اول مجموعه چهارباغ به مردم عزیز تقدیم می‌شود. طرح جامع فضای سبز ما باید زودتر کامل شود و این یک ایراد است. سوال دارم چرا زودتر طرح جامع فضای سبز تمام نمی‌شود؟ این یک ضعف است.

رئیس کیسیون محیط زیست شورای شهر تهران با اشاره به اسکن ۱۵۰۰ درخت در منطقه یک و مشخص شدن علت بیماری‌های آنان عنوان کرد: تغییر اقلیم و کاهش آب‌های سطحی از عوامل بیماری هستند؛ گاها آب‌هایمان با فاضلاب آلوده می‌شود که این یک معضل است. همچنین وقتی یک درخت را از ریشه در نیاورند برای کاشت دیگر درختان دیگر مشکل ایجاد می‌شود.   

مهدی چمران نیز با اشاره به درخت کاری در سطح شهر گفت: درخت داشتن و باغ داشتن ضرر و زیان نیست. ارزش زمینی که تبدیل به باغ می‌شود نباید پایین بیاید و باید به درخت کاری تشویق شوند. داشتن و کاشتن درخت باید یک مزیت برای فرد صاحب مسکن باشد؛ از کمیسیون معماری و شهرسازی می‌خواهم که طرح مدنظرمان را به صحن بیاوریم. باید جلوی قطع درخت را بگیریم و مردم را تشویق به درختکاری کنیم؛ این درختان تنومد قدیمی را چه کسی ساخته؟ خود مردم این کار را کردند.

وی ادامه داد: وقتی یک ملک باغ تشخیص داده می‌شود بلافاصله تلفن‌ها به صاحب آن ملک شروع می‌شود. این‌که فلان هزینه را بدهد تا آن افراد کلاهبردار زمین را از باغ بودن خارج کنند. مصوباتی که باغ محسوب می‌شوند را باید تا آخر دنبال می‌کنیم. اگر به ریاست قوه قضاییه هم برسد، پیش می‌رویم تا بگوییم این باغ است. هر کسی هم باید تا حدود خودش خانه سازی کند در حالی که نباید بگذاریم درخت قطع شود. باید هر چه زودتر لایحه‌ای به صحن شورا بیاوریم و اصلاح کنیم. باید بتوانیم در این زمینه به بهترین نتیجه دست پیدا کنیم.

افزایش تنش در جنگ تجاری چین کشاورزی آمریکا را نشانه گرفت

به گزارش ایرنا، گلوبال تایمز امروز دوشنبه به نقل از یک منبع ناشناس نوشت: چین در پاسخ به تهدید آمریکا مبنی بر اعمال تعرفه ۱۰ درصدی اضافی بر محصولات چینی به بهانه فنتانیل، در حال مطالعه و تدوین اقدام های متقابل مربوطه است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا هفته گذشته چین را تهدید کرد که تعرفه ۱۰ درصدی اضافی را اعمال می‌کند که قرار است از روز سه‌شنبه اجرا و منجر به تعرفه مجموعا ۲۰ درصدی شود. وی پکن را متهم کرد که به اندازه کافی برای توقف جریان فنتانیل به آمریکا تلاش نکرده است.

این گزارش می افزاید: احتمال می رود که اقدام های متقابل شامل تعرفه‌ها و مجموعه‌ای از اقدام های غیرتعرفه‌ای خواهد بود و به احتمال زیاد محصولات کشاورزی و غذایی آمریکا در فهرست قرار می گیرد.

به نوشته رویترز، چین بزرگترین بازار برای محصولات کشاورزی آمریکا است و این بخش مدتهاست که در زمان تنش‌های تجاری به عنوان کیسه بوکس استفاده می‌شود.

ژنو دونلون می، محقق در انجمن جهانی آکسفورد گفت: علیرغم کاهش واردات از سال ۲۰۱۸، هرگونه تعرفه بر محصولات کلیدی کشاورزی آمریکا مانند سویا، گوشت و غلات می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر تجارت واشنگتن و پکن و همچنین صادرکنندگان و کشاورزان ایالات متحده داشته باشد.

او افزود: بخش کشاورزی آمریکا با درس‌هایی که از دولت اول ترامپ آموخته است، زمان آماده شدن برای دومین دولت ترامپ و جنگ تجاری را داشته است. بنابراین، باید در مکان بهتری برای یافتن بازارهای جایگزین باشد. با این حال، واقعیت ممکن است بسیار پیچیده‌تر باشد.

بزرگترین واردکننده محصولات کشاورزی جهان و دومین اقتصاد بزرگ جهان در سال ۲۰۲۴ محصولات کشاورزی آمریکا به ارزش ۲۹.۲۵ میلیارد دلار را وارد کرده است که کاهش ۱۴ درصدی نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد و با کاهش ۲۰ درصدی در سال ۲۰۲۳ همراه بوده است.

نوروز بدون واجب درسی خلاقیت جایگزین تکالیف سنتی شد!

رضوان حکیم‌زداه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه ایرنا درباره تکلیف عید دانش‌آموزان اظهار کرد: مدارس سراسر کشور هیچ گونه پیک یا درسنامه‌ای با هیچ عنوانی نباید برای دانش‌آموزان ارسال کنند.

وی ادامه داد: در روزهای نوروز با برنامه «عید و هنر و داستان» باید ارتقای مهارت‌های سواد پایه، افزایش خلاقیت، مشارکت فعال دانش‌آموزان، استقبال والدین و دانش‌آموزان و ارزش‌های ترکیبی را تقویت کرد و دانش آموزان می‌توانند از طریق فعالیت‌های متنوع مانند داستان‌خوانی، داستان‌گویی و داستان‌نویسی خلاقیت خود را افزایش دهند و در بخش هنر نیز فعالیت‌هایی مانند فیلم‌سازی، عکاسی، نقاشی، سفرنامه‌نویسی و گزارش‌نویسی پیش‌بینی شده است.

حکیم‌زداه درباره ارتقای مهارت‌های سواد پایه، افزود: این برنامه با تمرکز بر خواندن و نوشتن به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا مهارت‌های پایه خود را تقویت کنند. این امر به‌ویژه برای دانش‌آموزان دوره ابتدایی که در حال یادگیری این مهارت‌ها هستند، بسیار مفید است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره افزایش خلاقیت دانش‌آموزان در برنامه عید و هنر و داستان گفت: با حذف تکالیف سنتی و جایگزینی فعالیت‌های هنری و داستانی، دانش‌آموزان فرصت می‌کنند تا استعدادهای خود را بروز دهند و آثار خلاقانه خلق کنند.

حکیم‌زاده اضافه کرد: این برنامه دانش‌آموزان را به مشارکت در فرآیند یادگیری تشویق می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد تا فعالیت‌های مورد علاقه خود را انتخاب کنند.

وی ادامه داد: برنامه عید و هنر و داستان در زمان اجرا در دوره قبل با استقبال گسترده والدین و دانش‌آموزان مواجه شد زیرا فشار تکالیف سنتی را کاهش می‌دهد و فضایی شاد و خلاقانه ایجاد می‌کند.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: این برنامه به تقویت مهارت‌های آموزشی منجر می‌شود همچنین ارزش‌های تربیتی مانند همدلی، خلاقیت و مشارکت را نیز تقویت می‌کند و از طریق ایجاد ارتباط با پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برای شنیدن قصه‌هایشان روابط بین نسلی را تقویت می‌کند.